АМАНАТЧЫГА ЭСКЕРТМЕ
Кыргыз Республикасынын депозиттерди коргоо агенттиги – Кыргыз Республикасынын Банктарында жеке жактардын депозиттерин (кепилдик) коргоо системасынын (кепилдик) иштешин камсыз кылуу, депозиттерди коргоо фондунун активдерин башкаруу жана кепилдик берүү иш-чарасы башталган учурда алар боюнча депозиттердин суммасын жана пайыздарды салымчыларга төлөөнү камсыз кылуу үчүн Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан түзүлгөн мамлекеттик институт.
Депозиттерди коргоо системасы – бул Кыргыз Республикасынын банктарындагы жеке жактардын депозиттерин (депозиттерин) коргоого, финансылык туруктуулукка көмөктөшүүгө жана элдин банктарга болгон ишенимин сактоого багытталган ишмердик.
Депозиттерди коргоо системасы депозиттерди коргоо системасынын катышуучулары болуп эсептелген банкка же банктарга карата кепилдик иш-чарасы пайда болгондон кийин Мыйзам тарабынан аныкталган кепилдик суммасы үчүн компенсация берүү менен анын банктык депозитинин ар бир салымчысына жана алар боюнча эсептелген пайыздарга кайтып келүүгө кепилдик берет.
Депозитордун чет өлкө валютасына жайгаштырган депозиттеринин суммасы кепилдик берилген күнү улуттук валютада НБКР дисконттук курсу боюнча төлөнөт.
Кепилдик берилген учурда компенсациялык төлөмдөрдүн башталышы жөнүндө салымчыларга маалымдоо
Кепилдик берилген иш-чара башталган күндөн тартып Агенттик республикалык гезитте мамлекеттик жана расмий тилдерде кулактандыруу жарыялайт. Компенсация төлөнгөн датасы жөнүндө Агенттик тарабынан расмий жарыялангандан кийин, аманатчы же анын юридикалык өкүлү депозиттер үчүн компенсация төлөгөн агенттик банкка аманат үчүн компенсация төлөө жөнүндө жазуу жүзүндөгү арыз менен кайрылууга укуктуу.
Депозитор агенттик банкка жөнөтүшү керек:
1) белгиленген формадагы арыз;
2) депозитордун кимдигин тастыктаган документ;
3) банктык депозиттик келишим;
4) эгерде анын юридикалык өкүлү аманатчынын атынан иш-аракет кылса, анда Кыргыз Республикасынын учурдагы мыйзамдарына ылайык чыгарылган адвокаттык бийлик.
Аманат үчүн компенсация төлөөнү агент банк кепилдик берүү иш-чарасы болгон банктын салымчыларынын реестрине ылайык жүргүзөт.
Депозиттер үчүн компенсация төлөө кепилдик берүү иш-чарасы пайда болгон учурдан кийин, Мыйзамда көрсөтүлгөн мөөнөттөн кеч эмес башталышы керек.
Салымчыларга компенсация төлөө максатында Агенттик Агенттиктин атынан компенсация төлөй турган агенттик банкты тандайт.
Депозиттер үчүн компенсация төлөө үчүн Агенттик төмөнкү төлөм ыкмаларын колдоно алышат:
1) аманат тарабынан көрсөтүлгөн эсепке компенсация суммасын которуу менен агенттик банк аркылуу;
2) накталай же накталай эмес төлөм формаларында кабыл алынуучу ыкмалар аркылуу.
Компенсацияны өз убагында төлөөгө тоскоолдук кылган жагдайлар болсо, бул жол-жобо узартылышы мүмкүн.
Кепилдик иши – бул банк тарабынан компенсацияга тийиш депозитти банк тарабынан күчүнө кирген банктын мажбурлап жоюлушу же банкроттукту жоюу жөнүндө чечиминин натыйжасында депозиторго төлөнбөгөн жагдай.